Interview met onze Chief Risk Officer

2023 was een roerig jaar voor de bankensector, de economie en de wereld als geheel. Was het een stressvol jaar voor risk managers?

“Vorig jaar was voor banken in wezen een levensechte stresstest. Met aanhoudende geopolitieke en macro-economische onzekerheid, en in maart grote tumult in de bankensector na het faillissement van Silicon Valley Bank en Credit Suisse. Maar ik was wel blij om te constateren dat ABN AMRO, en Europese banken in het algemeen, weerbaar bleken te zijn en klaar om met dit soort stress om te gaan. ABNAMROkreeg zo de gelegenheid om de kracht en diversiteit van haar liquiditeitspositie aan de markt te laten zien.

Als bank moeten we altijd onze risico’s in beeld hebben. Dan worden we er niet door overvallen als een van die risico’s uitkomt. Ik kan met tevredenheid vaststellen dat er geen verrassingen waren. We hebben onze risicobereidheid – hoeveel risico we willen nemen –vastgesteld. Dit testen we vervolgens onder verschillende scenario’s, waaronder stressscenario’s. Zo zorgen we ervoor dat we zelfs in tijden van stress aan bepaalde minimumeisen voldoen.”

Hoe heeft de bank het volgens jou gedaan in 2023?

“Onze financiële resultaten waren heel sterk, mede dankzij de normalisering van het renteklimaat. Maar wat ook een rol speelde was de verbeterde kwaliteit van onze kredietportefeuille. En dat is weer te danken aan de strategische keuzes die we hebben gemaakt. Sinds november 2020 hebben we er hard aan gewerkt om de risico’s in de kredietportefeuille te verminderen. Dit bereikten we door de niet-kernactiviteiten bij Corporate Banking af te bouwen. We hebben nu een sterke focus op klanten in Nederland en Noordwest-Europa, en dit heeft duidelijk geholpen om onze blootstelling aan slechte leningen te verlagen. Ondanks de uitdagende economische omstandigheden ging het vorig jaar met het overgrote deel van onze klanten goed.”

De resultaten in 2023 waren ook hoger dankzij vrijvallende voorzieningen. Wat verwacht je in deze voor 2024?

“Klopt, we rapporteerden een vrijval van de voorzieningen van EUR 158 miljoen, omdat onze klanten de economische gevolgen van de coronapandemie goed hadden doorstaan. Ook wisten ze relatief goed om te gaan met de gevolgen van de oorlog in Oekraïne, zoals hogere prijzen, vooral voor energie. Aan de vrijval van voorzieningen komt een einde, en we verwachten dat de situatie in het komende jaar geleidelijk normaliseert. Dat betekent dat we de voorzieningen weer gaan opbouwen. Tot nu toe heeft de Nederlandse economie redelijk wat veerkracht laten zien, maar in 2024 krijgen sommige sectoren last van de hogere rente en de lagere investeringen. Voor ons is het belangrijk om op deze risico’s te blijven letten en in nauw contact te blijven met onze klanten. Zo kunnen we ze zo nodig helpen om hun financiën weer op orde te krijgen.”

Wat zijn de komende tijd de grootste risico’s voor ABN AMRO?

“Klimaatrisico blijft een belangrijk aandachtsgebied. We krijgen steeds vaker met steeds extremer weer te maken. Dat was in Europa in het afgelopen jaar goed te zien. Onze klanten kunnen door overstromingen, hitte of droogte ernstige fysieke risico’s lopen. En als onze klanten het voelen, voelen wij het ook. We gebruiken stresstests om de mogelijke gevolgen van ernstige incidenten in kaart te brengen.

Verder letten we goed op de risico’s van de klimaattransitie. Nieuwe regels eisen van klanten dat ze hun klimaat- en milieuvoetafdruk verkleinen. Klanten moeten dus de transitie maken. Ze moeten bijvoorbeeld hun productieproces veranderen om hun CO2-uitstoot te verkleinen. We werken nauw samen met klanten om deze risico’s te helpen terugdringen. Zo heeft de bank een specifiek financieringsaanbod voor hypotheekklanten en zakelijke klanten om hun woning of bedrijfspand te verduurzamen.

In de transitie zien we zowel een kans als een bedreiging. De transitie vergt investeringen, en als bank zijn we er om deze investeringen te financieren. Tegelijkertijd weten we dat het niet voor alle klanten mogelijk zal zijn de transitie op tijd te gaan maken. Bepaalde activa die wij in het verleden hebben gefinancierd worden dan zogeheten stranded assets. We dekken dit soort nieuwe risico’s af en passen via overlays onze voorzieningen erop aan.

Een ander risico dat op onze radar blijft, is cybercriminaliteit. De geopolitieke spanningen lopen duidelijk op en daardoor neemt de kans op cyberaanvallen toe. Tegelijkertijd is de maatschappij ook kwetsbaarder geworden voor cyberdreigingen, omdat we steeds afhankelijker zijn geworden van digitale hulpmiddelen.

Hoe verklaar je dat onze risicogewogen activa in 2023 zijn gegroeid?

“De toename van de risicogewogen activa heeft te maken met onze continue herijking van modellen bij de voorbereiding op Basel IV. We kiezen steeds meer voor een gestandaardiseerde aanpak, die automatisch hogere risicowegingen toepast dan we tot nu toe hadden. We zijn nu in de eindfase van onze afweging welke portefeuilles we zelf kunnen blijven modelleren en bij welke we over moeten gaan op een gestandaardiseerde aanpak.”

Je gaat de bank in 2024 na zeven jaar verlaten. Wat zie je als je belangrijkste wapenfeit bij ABN AMRO?

“Ik ben dankbaar dat ik heb kunnen werken met zoveel gepassioneerde mensen. We zijn een geweldig team en ik ben trots op wat we bereikt hebben. ABN AMRO heeft een indrukwekkende transformatie ondergaan, we hebben meer inzicht in ons risicoprofiel en het lukt ons steeds beter om duurzaamheidsdata in ons risicobeheer op te nemen. Allemaal zaken die van cruciaalbelang zijn voor de toekomst van debank.

Verder ben ik heel trots op de omgang met diversiteit en inclusie binnen ABN AMRO. Vorig jaar deed ik mee aan ons reverse mentoring programma. Ik werd daarbij gekoppeld aan een jongere collega met een andere culturele achtergrond. Dat leverde me allerlei nieuwe inzichten op over mezelf en hoe ik communiceer, successen vier en feedback geef. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk deze initiatieven zijn voor de cultuur van de bank. Iedereen binnen ABN AMRO, ongeacht culturele achtergrond, leeftijd, gender, opleiding of ervaring, moet de ruimte voelen om inzichten te delen. Dit is ook waar diversiteit en risicobeheer samenkomen. Als we allemaal dezelfde denkpatronen hebben, kunnen we allemaal in dezelfde val trappen. Bij goed risicobeheer gaat het erom dat je kunt denken in verschillende scenario’s, niet dat je elkaar moet overtuigen welk scenario het waarschijnlijkst is.

Er klinken binnen de bank ruim 20.000 stemmen. We moeten juist goed luisteren naar tegengeluiden, want daarmee komen we tot we inzichten die nu verborgen zijn. Die kunnen we goed gebruiken om de complexe problemen van vandaag en morgen op te lossen.”