Interview met onze Chief Financial Officer

2023 was voor ABN AMRO een zeer winstgevend jaar. Was dat uitsluitend te danken aan het gunstige renteklimaat?

“De hogere rente speelde natuurlijk een grote rol. In amper meer dan een jaar zagen we een aanzienlijke verbetering van het renteklimaat, en dat had een sterk positief effect op onze netto rentebaten. Daarnaast profiteerden we van de strategische stappen die we sinds 2020 hebben gezet. Het afbouwen van de niet-kernactiviteiten bij Corporate Banking, dat inmiddels zo goed als voltooid is, heeft geholpen om de risico’s waaraan de bank blootstaat te verminderen en de kwaliteit van onze kredietportefeuille als geheel te verbeteren. Ondanks de uitdagende marktomstandigheden en geopolitieke ontwikkelingen nam het kredietverzuim bij onze bank vorig jaar niet toe. Ook de onderliggende kredietkwaliteitsindices bleven solide. We zagen zelfs EUR 158 miljoen uit onze kredietvoorzieningen vrijvallen, omdat onze blootstelling aan slechte leningen verder daalde. Eerder aangelegde extra voorzieningen om mogelijke verliezen op te vangen, onder andere met betrekking tot geopolitieke onzekerheden, werden verkleind.”

Wat werd dit jaar duidelijk over de positie van ABN AMRO?

“2023 was een grillig jaar. Daarin bleek opnieuw de kracht van ons gediversifieerde bedrijfsmodel. Ook onze kapitaal- en liquiditeitsposities bleken solide. Ondanks de aanhoudende macro-economische en geopolitieke onzekerheid bleven we in onze belangrijkste klantsegmenten groeien en waarde creëren voor onze klanten. In Corporate Banking haalden we nieuwe klanten binnen. We krijgen steeds meer erkenning voor de expertise die we aan ondernemingen in Noordwest-Europa bieden bij de versnelling van hun energie-, mobiliteits- en digitale transities. Bij hypotheken profiteerden we van ons vermogen om klanten in de hele breedte van de markt te bereiken. We wisten zo in een concurrerende markt onze hypotheekportefeuille als geheel op peil te houden.

Tegelijkertijd bleven onze provisiebaten stabiel. De marktomstandigheden waren er niet naar om het groeipad voort te zetten. Bij Personal & Business Banking kwam onze pakketprijzenstrategie minder snel op stoom dan we hadden gedacht. De vergoedingen voor hypotheekadvies waren lager omdat er minder transacties waren. Op termijn hebben we duidelijk voor ogen om het aandeel van provisies in onze baten te vergroten. Dat willen we bereiken met strategische initiatieven bij de klantsegmenten Affluent Clients en SME’s, en verder door groei van het beheerde vermogen. Hierdoor zullen we minder afhankelijk zijn van de netto rentebaten.”

Je noemde 2023 zelf al een zeer winstgevend jaar voor ABN AMRO. Hoe wordt het extra kapitaal nu ingezet?

“De goede financiële resultaten en de sterke vermogenspositie hebben ons in staat gesteld om kapitaal aan de aandeelhouders terug te geven. In april 2023 hebben we ons tweede aandeleninkoopprogramma afgerond, en we blijven ernaar streven om kapitaal te genereren en aan aandeelhouders terug te geven in de vorm van dividend of de inkoop van aandelen. In het kader hiervan hebben we in februari, bij de presentatie van onze kwartaalcijfers voor het vierde kwartaal van 2023, een volgend aandeleninkoopprogramma aangekondigd. Verder blijven we investeren in groei. Een goed voorbeeld hiervan was onze overname van neobroker BUX. Hiermee vergroten we ons aanbod aan jonge bemiddelde en volgende-generatie klanten in Europa.

Een hoogtepunt was ook het besluit van de Nederlandse Staat om het belang in ABN AMRO te verlagen naar minder dan 50%. Dit laat zien dat onze grootste aandeelhouder vertrouwen heeft in de manier waarop we onze strategie uitvoeren. Hiermee wordt natuurlijk ook de hoeveelheid vrij verhandelbare aandelen vergroot, zodat andere aandeelhouders meer mogelijkheden hebben om een positie in ABN AMRO op te bouwen.”

Wat zijn je verwachtingen voor 2024?

“We zijn optimistisch over de vooruitzichten voor zowel de economie als de bank. De grote vraag is: gaat de economie een zachte landing tegemoet? De voortekenen zijn wat dat betreft relatief gunstig. De Nederlandse economie draait nog steeds relatief goed. Na drie achtereenvolgende kwartalen van krimp is er nu weer sprake van groei. Er werd verwacht dat de huizenprijzen onder behoorlijke druk zouden komen, maar feit is dat ze alweer stijgen. De huidige prognose is dat in 2024 de binnenlandse bestedingen op peil blijven, de export weer aantrekt en de inflatie afneemt. Tegelijkertijd blijft de loongroei relatief hoog, en dit zal de particuliere consumptie stimuleren. Al met al kunnen we voor dit jaar uitgaan van een gematigde bbp-groei.”

In augustus, bij de presentatie van de resultaten over het tweede kwartaal, werd aangekondigd dat de bank haar kostendoelstelling voor 2024 niet ging halen. Leg eens uit.

“Ten eerste gaat het om een reality check. De inflatieomstandigheden van vandaag zijn radicaal anders dan we ons in 2020 hadden voorgesteld. Verder zijn bepaalde investeringen doorgeschoven. Vanwege de krappe arbeidsmarkt moesten we enkele belangrijke verandertrajecten uitstellen omdat we moeite hadden om mensen met de juiste vaardigheden te vinden. Hierdoor waren de kosten in 2023 juist lager dan verwacht.

We geven nog steeds hoge prioriteit aan kostendiscipline, maar voor 2024 verwachten we een stijging van de kosten. We gaan meer uitgeven aan dataverwerking, verdere digitalisering van processen en de implementatie van nieuwe regelgeving, bijvoorbeeld rond Sustainable Finance.We blijven ook investeren in de vereenvoudiging van ons IT- en applicatielandschap. Op termijn zal dit helpen om de onderhoudskosten te verlagen, waarmee er ook tijd en geld vrijkomt voor de verbetering van de digitale klantervaring.”

Hoe kijk je aan tegen de almaar toenemende regeldruk voor banken?

“Zoals ik het zie, versterken de veranderende regels en onze strategie elkaar. Regulering zet veranderingen in gang. Het draagt bij aan standaardisering en de beschikbaarheid van data. Er ontstaat een gelijk speelveld. Het bedrijfsleven wordt gedwongen meer aan risicobeheersing te doen. Zo kijk ik ook aan tegen de Corporate Sustainability Reporting Directive, die de rapportage-eisen rond impact aanscherpt. Dit gaat gelden vanaf ons geïntegreerde jaarverslag over 2024. Wij staan er wat betreft CSRD prima voor, want we rapporteren al sinds ons eerste Impact Report in 2018 over de manier waarop we waarde creëren voor de samenleving. De nieuwe richtlijnen dwingen ons echter wel om nog meer niet-financiële data te verzamelen. Maar we gaan die data juist inzetten om nog beter onderbouwde beslissingen nemen, waarmee we, in lijn met onze strategie, de grootst mogelijke positieve impact kunnen maken voor al onze stakeholders.”

Je trad afgelopen november officieel in functie als CFO. Wat ga je anders doen in vergelijking met je voorgangers?

“Bij de afdeling Finance ligt de nadruk steeds meer op het zichtbaar maken van hoe we waarde creëren voor onze stakeholders. Dat zetten we vervolgens in om op een geïntegreerde manier te sturen en te rapporteren. De vaardigheden die de mensen bij Finance nodig hebben worden daarmee ook anders. Als ik naar mezelf kijk, is het pas drie jaar geleden dat ik naar de financiële organisatie ben overgestapt. Daarvoor werkte ik ruim 15 jaar bij verschillende afdelingen, waaronder Corporate Banking en Financial Markets.

Dankzij deze achtergrond heb ik een bredere kijk op de bank en de omgeving waarin we opereren. Ik hoop dat dat van pas komt bij de transitie van de financiële organisatie. Uiteindelijk hangt ons succes in de toekomst af van ons vermogen om diensten met toegevoegde waarde te blijven ontwikkelen voor onze klanten. Door financiële en niet-financiële data te combineren speelt mijn team een belangrijke rol bij het leveren van inzichten en de sturing op bredere waardecreatie. Daarmee ontdekken we namelijk waar we de grootste impact kunnen realiseren voor onze stakeholders.”