Wat levert investeren in een duurzaam bedrijf nou echt op?

Put your money where your mouth is, zeggen de Engelsen. Vrij vertaald: geen woorden, maar daden. Dat is precies wat ABN AMRO wil laten zien met het ABN AMRO Sustainable Impact Fund. De bank investeert in totaal 500 miljoen euro eigen vermogen in het fonds. “Voor groeiende bedrijven die een aantoonbaar positieve impact genereren voor het klimaat”, zegt Eric Buckens, investment director van het ABN AMRO Sustainable Impact Fund. “We helpen deze bedrijven de volgende stap te zetten.”

Winst én impact

Het Sustainable Impact Fund investeert in Noordwest-Europese bedrijven die zowel winst nastreven als een positieve en schaalbare impact. Het gaat daarbij om zowel jonge groeiondernemingen als ondernemingen die iets verder zijn in hun ontwikkeling. De focus ligt op klimaat. Het fonds kijkt daarom onder meer naar bedrijven die de energie-transitie bespoedigen. Bijvoorbeeld het Nederlandse OG Clean Fuels (OG) dat schone brandstoffen levert aan de transportsector, zoals bio-brandstof en groene waterstof. Of Eternal Sun Spire, dat simulators levert die de zonnepanelensector helpt het rendement op panelen te optimaliseren. Maar de blik is breder omdat er een sterke samenhang is tussen klimaatverandering en de bedreiging van onze natuurlijke leefomgeving en sociale omstandigheden. Zo investeert het fonds in een andere sector in het duurzame Deense modemerk Colorful Standard. Het merk richt zich op het verduurzamen van de kledingketen, door een alternatief te bieden voor de vervuilende mode-industrie. Zo leveren slimme snijtechnieken in de productie van de collectie veel minder afval op, worden alleen natuurlijke kleurstoffen gebruikt en moet de duurzame kwaliteit van de producten de consumptie verminderen.

Impact rapport

Bedrijven krijgen van de bank een investering van zo’n 5 tot 30 miljoen euro, die hen moet helpen om verder te groeien én om een grotere impact te realiseren. Over dat laatste wil het fonds transparant zijn, zo laat het recent gepubliceerde impact rapport zien. In het rapport - The true value of impact investing - deelt de bank wat 14 portefeuille-ondernemingen in een jaar aan impact hebben bereikt. Onder andere in het vermijden van CO2-uitstoot en lucht- en waterverontreiniging, het besparen van hulpbronnen, het terugdringen van afval en het duurzaam bewerken van landbouwgrond. Of op sociaal gebied, bijvoorbeeld door een eerlijkere betaling of het verbeteren van toegang tot de arbeidsmarkt. Eric noemt voorbeelden zoals Wakuli en Lendahand “Wakuli is een koffiehandelaar die bijdraagt aan inkomensverbetering voor koffieboeren door een eerlijke prijs voor hun product. Lendahand is een crowdfundingplatform voor Europeanen die lokale bedrijven in ontwikkelingslanden willen ondersteunen. Dat helpt werkgelegenheid en welvaart, en veel van de bedrijven zijn gericht op lokale, off-grid energie-oplossingen.”

Impact in euro’s

Het fonds is natuurlijk niet de enige impact investeerder die de gemaakte impact meet en er over rapporteert. Maar het is wel nog één van de weinige die is begonnen de impact vast te stellen op basis van de feitelijke waarde die daarmee wordt gerealiseerd en wat dat in euro’s betekent. Eric: “We kijken naar de positieve én de negatieve impact (de ‘echte’ kosten, zeg maar). Als je CO2-uitstoot weet te beperken met een elektrische auto, moet je ook opletten wat voor schade lithium batterijen met zich mee brengen.”

Voor het zichtbaar maken van de behaalde impact wordt gebruik gemaakt van het internationaal geaccepteerde Impact-Weighted Accounts Framework (‘IWAF’). Die is ontwikkeld door het Impact Institute, samen met Harvard Business School en een internationaal samenwerkingsverband van banken, waaronder ABN AMRO, die dit al enige jaren gebruikt om haar eigen impact te meten. Eric: “Nu passen we het ook toe op de bedrijven waarin we investeren. En omdat we uitgaan van echte euro’s zullen we de bedrijven steeds beter kunnen vergelijken, naarmate de kwaliteit van de data verbetert, en kunnen we er ook steeds meer mee rekenen zoals met financiële kosten en opbrengsten”.

Directe en indirecte impact

Zo kwam het impactrendement in de portefeuille in 2022 uit op 39 procent. Dat is de behaalde impact ten opzichte van het geïnvesteerde kapitaal. Dat wil zeggen dat voor elke geïnvesteerde euro 39 cent impact werd behaald. Dat betekent dat als het hele fonds zou zijn geïnvesteerd, er in één jaar zo’n 200mln euro terecht zou komen bij verlaging van klimaatrisico’s, of bijvoorbeeld bij herstel van biodiversiteit, verbeterde toegang tot zorg en onderwijs, of verminderde kinderarbeid. “En het gaat daarbij nog alleen om de impact effecten die direct zijn toe te schrijven aan de producten en diensten van de bedrijven (en vervolgens aan het fonds). De totale positieve impact die door deze ondernemingen mogelijk is gemaakt is in werkelijkheid nog veel groter,” zegt Eric. “Behalve de eigen directe impact hebben veel impact bedrijven ook indirecte invloed op de hele waardeketen waar ze onderdeel van zijn, bijvoorbeeld op hun toeleveranciers of op de initiële grondstoffenproductie. Of juist op consumenten, andere afnemers of op het hele ecosysteem rondom hen. In dit rapport waren we nog niet in staat de totale impact van de ondernemingen te meten, maar het begin is er.”

Instrument voor verandering

Impactmeting wordt daarmee een instrument voor verandering, zegt Eric. “De ondernemingen krijgen extra informatie in handen, doordat ze bijvoorbeeld naast hun traditionele financiële kosten nu ook oog krijgen voor de klimaat- en sociale kosten van hun producten. Daarmee kunnen ze hun ‘True Price’ bepalen, en bovendien zullen ze proberen die maatschappelijke kosten terug te dringen, net zoals ze dat bij een financiële kostprijs gewend zijn. Ze zien nu waar ze de productieprocessen nog verder kunnen verbeteren. En waar en hoe ze hun invloed in hun waardeketen kunnen versterken of inderdaad in het hele systeem.” Steeds meer ondernemingen doen dat ook al. Een voorbeeld is Colorful Standard dat niet heeft gekozen voor productie in het Verre Oosten, maar een eigen productiefaciliteit in Portugal heeft opgezet. Dat voorkomt niet alleen vele transportkilometers, maar beperkt ook het risico op kinderarbeid. Of neem bijvoorbeeld Fairphone, dat als doel heeft de mobiele-telefoonindustrie te veranderen. Het bedrijf richtte onder meer de internationale Fair Cobalt Alliance op om gezamenlijk met anderen actie te kunnen ondernemen tegen de vervuiling en mensenrechtenschendingen die de productie van reguliere smartphones met zich meebrengt, bijvoorbeeld door het gebruik van kobalt. Inmiddels zijn ook bedrijven als Tesla lid van deze alliantie, een voorbeeld van hoe het relatief nog niet zo grote Fairphone wel al verreikende impact heeft.

Verkoop bedrijven

Net als bij een regulier investeringsfonds worden de bedrijven op termijn weer verkocht. “Doel is een goed rendement te behalen, zowel in financiële zin als in impact,” zegt Eric, “en we denken dat het adequaat meten van de impact een directe invloed heeft op de (echte) waarde”. Verkoop van een belang betekent overigens ook dat er in het fonds weer ruimte is voor nieuwe investeringen. De opbrengst inclusief het rendement kan weer worden gebruikt voor een investering in een ander bedrijf dat de duurzaamheidstransitie een stukje verder helpt.